رضا شفاعی (گیلآوایی) خاب بیدم
رضا شفاعی (گیلآوایی)
خاب بیدم
یک داستان گیلکی با برگردان فارسی آن
پلاتیانه سرده پلایا ایوانه مئن حصیر سر بنا، ویریشته بوم جلاسته گره-که گمه-جه مئن ایتا پیچه اشپل اوسانم. می چوم دکفت صارا مئن.
چادرا خو کمره دور توشکه بزه، تبه-جه خودس بیگیفته صارا مئن بج تبه-جه زئن دوبو. کولوشکنو کیشکایانام اونه دور جیما بوسته کرا ایشکور اوچئن دیبید کی جه تبج فوو وستی. مورغو خوروس جه دوره شر هاچین خیاله ایتا لشکر فوتورک باوردیبی، آموندیبید جه باغ، حیاطه مئن.
نانم چوتو بوبوسته بوو.
هوو خوروس تاخت زئن دوبو جه باغ کی اونه خاطرا خیلی خاستیم. هالا می دیمپرا فله مو نزه بوو کی آ خوروسکلای بوبوسته می دساموج. تا مرا ده یی خوخوس بوو یو هاچین جوم نوخوردی. هیکسه ره اوتو نوبو کی می را بوو. اونه اویی هاچین هافتا کوچا دوارستی.
می دس هاتو گره-کا جلاسته ناهابو. می چوم دکفته بو آسه مانه جور واشه-کا کی خیاله هاسایه کیشکایانا فوتورک بزنه. پلط داره جور کشکرته لانه هاچینه بی کشکرت داره جور والای خوردان دوبو باده دس. داره ولگان رقصا دیبید داره خالانه سر.
خوروس فاره-سه بو یا نا،
واشک فوترک بزه بو یا نه، مرا هالی نوبو.
هاتو گرده گیجا دوبوم کی دپرکستم. هاچین خیاله ایتا موشورفه آب می سر فوکوده بید.
هیسته چوره. می سرا واگردانم. درجه-که جا شبه سی یا چادرا فاندرستم کی می تسکه شهره سر واشاده بوو.
می چوما فوچم.
شاید دوو واره می خابه دوما بیگیرم.
می دیل واهیلا بو، بوشوبو ماری خاک!
مره مره گفتیم: کاشکی خابه جا دن پرکستی بیم!
می دیمپرا شه بزه بوو هاچین.
هان!
۱- تیر ۱۳۹۶
ترجمه فارسی: خواب دیدم
دیگِ پلوی سرد را در ایوان روی حصیر گذاشته بلند شده بودم تا “اشپل” از دیگِ گلیِ در سبدِ آویز بردارم. چشمم به حیاط خانه افتاد.
چادر دورِ کمرش گره زده، سینیِ بزرگِ چوبی گرفته در حیاط داشت برنج صاف میکرد. مرغ با جوجهها هم دورش جمع شده دانههای خُردِ برنج که از سینی به زمین میریخت، برمیچیدند. مرغ و خروس از دورها درست مانند اینکه لشکری هجوم آورده باشد از باغ به حیاط خانه میآمدند.
همان خروس از باغ تاخت میزد که خاطرش را خیلی میخواستم. هنوز صورتم ریش در نیاورده بود که بچه خروس دستآموزِ من شده بود. تا جایی که یادم هست همان خروس بود که تا مرا میدید خودش را طوری
که تسلیمِ من باشد، روی زمین مینشست و تکان نمیخورد. برای هیچ کس چنین نبود که با من بود. قوقولی قوقویش از هفت کوچه هم فراتر میرفت.
دستم به سبد آویز شده بود. چشمم افتاد به شاهین که در آسمان انگار همین الان است که به جوجهها هجوم بیاورد. بالای درخت چنار لانهی زاغی، بیهوده بی زاغ تاب میخورد در دست باد. برگهای درختان داشتند میرقصیدند بر شاخههای درخت.
خروس رسیده بود یا نه،
شاهین هجوم آورده بود یا نه، حالیام نبود.
همینطور خیالم را می جستم که از خواب پریدم. انگار که یک تُنگِ بزرگِ آب روی سرم ریخته باشند. خیسِ خیس، سرم را برگرداندم. از پنجره به چادر سیاه شب چشم دوختم که بر شهر خاموشِ من گسترده بود.
چشمم را بستم.
شاید دوباره بخواب روم و دنبالهی خوابم را بگیرم.
دلم سرگشته، به خاک مادری رفته بود.
با خودم گفتم: کاش از خواب بیدار نشده بودم!
چهرهام عرق کرده بود.
همین.
به نقل از «آوای تبعید» شماره ۲۱