مریم گریوانی؛ مریم‌ین ناغیل‌لاری
مریم گریوانی؛
مریم‌ین ناغیل‌لاری
فارسجادان خراسان تورکجه‌سینه چئویرن:
محمد افشارنیا
۱
گئجه ده تلگرام گوروهوندا داغچیلیق ایچین برنامه توکوردولر، شوخلوق اینن دئدیم من لحظه ده یاشارام، گلجگیم یا گلمیجگیمی ایندی دن سوز بئره بیلمیرم. قرارلاریم ایچین هم شو مشکلیم بار و مثلا بیریسیه سوز بئره بیلمیرم کی ساوا سن اینن کافه یا قوناقلیغا گلیرم. همیشه سونگ لحظه ده تصمیم توتورام کی گئدیم یا گئدمییم.
بیریلری دئدی من ائرته زنگ ووررام سنه. گوشیمی سایلنت ائدیب یاتدیم. اوزوم نن دئدیم اگر گوشیمینگ قیچیر باغیر و آلارمی اولمادان و اختیار اینن اویانام گئدیرم. اگر اویانماسام دا هئچ. یاتماق ایچین استرسلی بیر گئجه کئچیرمگی ایستمیردیم. ائرته دانی امداد غیبی کومگی اینن ساعتینده یئریمدن توردوم و گلمگیمی خبر بئردیم. اون نفر ایدیک و ایکی ماشین نن سالوکا گئتدیک. یئل اسمگی بیر آز شدید ایدی. ایکی گروه دا اسفراین و قوچاندان گلمیشدیلر. بعضا اونلار نن همراه اولوب دانیشاردیک. بو داغینگ خصلتی دیر کی انسانلاری صمیمی ائدیب تفاوتلاری اورتادان چیخار. انسانلار داغدا اجتماعی راق، پرچنه راق، مهربان راق و باغیشلایان راق دیرلار. اصلینده آدام راق و انسان ذاتینا یاخین راق دیرلار. داغینگ عظمت و ابهتینینگ قارشیسیندا، تعلقلری و ماشین و ائولری کیچیکراق گورونور. بوتون بارلیقلاری او عظمت قارشیسیندا هئچ دیر. عوضینده اراده، انگیزه و یاشام لذتینی آداملاردا تقویت ائدیر.
قاییداندا آلتی نفر تئزراق قله یه یئتیشدیک و دورد نفر چونکو چاغا اینن گلمیشدیلر گئجراق یئتیشدیلر. او آلتی نفردن بیری گرک ایکینجی ماشین ایچین صبر ائدیردی و بیرینجی ماشین یولا دوشوردو. من آلتینجی نفر ایدیم کی قالدیم و اوزوم ایچین رختیان قله سینده بیر ساعاتلیق دولاشدیم. بیر قاری خاتین و کیشی نین ایشیگینه یئتیشدیم کی گونش توتاردیلار. سان کی آخشام اوستو بیرینی گؤزله ییرمیش. سلام بئرنده فورا باشلادی دانیشیب دردلشمگه.
اونلارینگ قارشیسیندا یئرده عقیللی اوتوردوم و سوزلرینه قولاق آسدیم. خاتین هم تئزراق اولمگی هم ده یاخشیلاشماق ایچین دوکتورا ائرتیلمگی ایستییریدی. یئکه لیگی و کسسیزلیگیندن دانیشیردی. جاوانلیغیندان کی اوزون کئرپی لری و قارا گوزو بار ایدی دئیردی. گوز یاشلارینی سیلیردی و دئیردی کی هر زامان اورک داریخلیغیم بار. بوردا غریبم. اورک سیخینتیلاریندا الدن گئتمیش سئوگینی گؤرمک اولوردو.
اگر اری اولماسایدی اوندان سوروشاردیم. کیشی سیاستدن دئیردی. کورونادان و سردار سلیمانی دن دئیردی. قله دن دئیردی کی نوجاوانلیغیندا اون-اون بئش خانواردان چوخراق یوخ ایدی. کیشی خاتینینگ ییغلاییشینی سبب سیز ییغلاییش سویلردی. تا اونلار یئتیشسینلر بیر چوخ تورکو دانیشدیق بیز. بونلارینگ تورکوسو بیزیم کیمین آی ان جی سی (ینگ) بار ایدی. گلدینگ… گئتدینگ… .
هدیه ائتمک ایچین بیر زادیم یوخ ایدی. قایتاریلان تنقلاتی بنفش ظرفی اینن خاتینا بئردیم. خاتین گولدو و چرقدینگ بالینینگ آستیندا گیزلتدی. دیشسیز گولوشو قشنگ ایدی.
۲
ایشیگین زنگینی چالیرلار. بابا اینن ایشلری بار. بابام ایشیگه گئدیر و بیر ظرف بال نن قاییدیر. سوروشورام کیم ایدی؟ بابام دئییر حسنعلی ایدی. باغین ایچینده ائو قاییریردی، ایکی گون کومگه گئتدیم ده پول آلمادیم. ایندی باغینین آریلارین (زامبورالارین)-ین بالیندان گتیریب …
ایشیگین زنگینی چالیرلار. قونشونون اوغلو بیر فرغون اینن ایشیگین اونگونده بئکلییر. بیر جووال بوغدای گتیریب. دئییر بوغدایلاری تویوغلارینیز ایچین گتیریبدیرم. انه نگیز بیزه سوغان و کلم بئرنمیش قبلا…
ایشیگین ایپینی قونشونون قیزی چکیر و نئچه سانا بوش استیل مجمع و بیر بسته قوروت اینن ایچره گلیر. دئییر بو مجمعلر سیزکی دیر. نئچه گون بوندان ایلری گئتدیک ایچینه قوروت قویدوق. قوروتلارین بسته سینی منه بئریر و دئییر بو دا سیزینگ پایینگیز. او گون انه نگ گلدی بیزیم ایچین قوروت قاییردیی و انه میزه قوروت قاییرماغی اویرتدی.
اوزومه دئییرم نه یاخشی دیر بو مبادله لر. کشکه اصلا پول یوخ ایدی. تام زاد مبادله لیک اولایدی. هر انسان تلاش ائدیر یاخشیلیگی چوخراق و یئیراق بیر یاخشیلیق اینن جبران ائتسین.
ایشیگین زنگینی چالیرلار. بو سفر منیم نن ایشلری بار. بیر چاغا بیر دبه سوت اینن ایشیگین اونگونده دیر. دئییر مریم خالا بو سوتو انه م بئردی سیزه بئریم … ذوق مرگ اولورام. سوتو قاینادیرام . سوتو سوت دئییلدی کی. یاخشی حسدن دولو ایدی. روح دوپینگی ایدی.
خوشحالام کی ایندی بو قله مبادله سی وادیسینده دوشوبدورام.
# قله ده یاشاما
۳
شهرده اوتوران کارمند قارداش قله ده اوتوران اکینجی قارداشا زنگ ووروب “انه یی گوندرین شهره کی من زیارت ایچین اونو مشهده ائرتیم” دئدی. قله ده اوتوران قارداش ایستگاها ماشینین ایزینه گلیر. ائوین ایشیگینه گئدیرک. انه زینه لردن عصا اینن آرامگینه آشاغایا یینیر. حواله نینگ ایشیگینه ماشینا یئتیشنجه، قار اونونگ چرقدینه و تیتره ین اللرینه اوتورور.
اوچ خاتین یولجو اوچ مختلف نسلدن باریق. علی ماشینینگ صندوق عقبینی گوبلکدن دولدورو و شهرینگ مغازه لرینینگ آدرسلرینی سوروجویه بئریر کی اونلاری تحویل بئرسین.
علیگل قله سینه یئتیشنده سوروجوموزه کی علیگللی دیر دئیرم قله نگیر بالاشهر اولوب. همیشه ساخت و سازدادیر. سوروجو دئیر علیگللی لر هر دورد گونده بیر اینک یئیرلر، ایندی گریوانلی لاردا قصابی دا یوخدور. دئیر علیگللی لر یاخشی ایش ائدیرلر، یاخشی یئیب ایچیرلر و یاخشی دا پیشرفت ائدیرلر. دئیرم قله کی بیرآز کاتالانیر آداملار بعضی ایشلری عار بیلیب ائتمیرلر اما علیگلده خاتین کیشی هنیز ایش ائدیرلر. دئیرم اگر علیگللی او قونشوموز اولمیایدی بیزیم باغیمیزینگ اوتلارینی هیچکیم اورماز.
قارلی هاوادا پرایدین تیتریلن اتاقگی، بیزیم ایچین متحرک بیر کرسی حساب اولونور. بیر ساعت اوندا اوتوروروق و کئچمیشدن دانیشیریق. سوروجو دئیر : قدیم زمان بوغدا اورماق ایچین “گازینگ تخته” سینه گئدردیک. درتوملی لرین هیلوسو داغا چولانیردی و بوغدا اوراردیلار. کیشی خاتینی دا یوخ ایدی. هر کیم بوغدانین ساری خوشه لرینده یئل اسمگی اینن “لی لانی” دئیردی و هیلونو باشلاردی. یووارا گئدیردیلر و بیربیرینه کومک ائدیردیلر.
اسدلی گردنه سینه یاخین پئلته پئلته قار یاغییر. کاتا انه کی ایلریدکی صندلیده اوتوروب چوله گؤز تیکیبدیر دئیر بو قاردا کؤرپه لریمیز سویوقلوقدان اؤلرلر. سوروجو دئیر : بیز دئییرک بو قار و سویوقلوقدا سیزی ساغ سالم شهره یئتیرک، سن کیرپی لرین غصه سینی یئیرسن؟ دئییرم مگر بو یاشدا کؤرپه نگیز هم بار می؟ بیر زاد دئمیر. شاید کی قار اونو قویون و کؤرپه لری اولان زمانینگ اوزاق بیر خاطره سینی یادینا گتیردی و کؤرپه لره نگران اولدو.
پهلیمدکی قیز منه سوروشور کؤرپه نمه دیر؟ دئیرم کؤرپه شو قوزودور اما بیرآز کیچیکراق. دئیر قوزو نمه دیر؟ سوروجو گولور : سیز یئنگی لر حتی بیلمیرسیز کؤرپه و قوزو نمه دیر! سونرا اونا توضیح بئریرم کی تورک دیلینده داوارین بالالیغیندان جاوانلیغینا و قوجالدیغینا فرقلی آدلاری باردیر. کیرپی داوارین بالالیغین مرحله سی دیر. چاغالیغینا قوزو، توخلو، شوشئی، سونرا قویون و انگ سونگدا قاری قویوندور کی قاری داوارا دئیلیر.
اوغلونون ائوینین ایشیگینه یئتیشنده نَوَره سی قاپینی آچیر. خوشحاللیق نن دئیرم سیزه ماما گتیرمیشیک. گلیر مامانین قولونو توتوب ائرتیر. ماشین حرکت ائدیر. شیشه دن قاری باخارام و اونون خیالی کؤرپه لری ایچین نگران اولورام.
به نقل از «آوای تبعید» شماره ۲۳
